In de Griekse oudheid stond het woord ’temperament’ voor het zichtbare deel van iemand persoonlijkheid. Ze identificeerden destijds 4 verschillende temperamenten: sanguinisch, flegmatisch, cholerisch en melancholisch.
Sinds die tijd is er (natuurlijk) veel onderzoek gedaan naar het gedrag van mensen. Vandaag de dag kunnen we dan ook meer spreken van een gedragsstijl of kenmerken van iemands persoonlijkheid als we het hebben over temperamenten. Dan spreken dus we over persoonlijkheidskenmerken die een persoon laat zien; van introvert tot extravert, van meer taakgericht tot meer mensgericht. Zeg maar de kleuren van onze persoonlijkheid: Zijn we rood, geel, groen of blauw?
De DISC temperamenten en hun kleuren
Net als in de Griekse oudheid maakt het DISC model ook gebruik van verschillende temperamenten. DISC is eind jaren ’20 van de vorige eeuw ontwikkeld door de Amerikaanse psycholoog Dr. William Moulton Marston. Marston observeerde mensen en maakte onderscheid tussen actief en passief gedrag en of wij onze omgeving als vijandig of goedgezind ervaren. Dit leidde tot de DISC temperamenten, onderverdeeld in 4 basiskleuren:
- ‘Vurig’ rood staat voor het dominante temperament.
- ‘Stralend’ geel staat voor het interactieve temperament.
- ‘Zacht’ groen staat voor het stabiele temperament.
- ‘Helder’ blauw staat voor het consciëntieuse temperament.
Ieder mens vertoont gedrag dat is beïnvloed door álle vier de temperamenten. We hebben ze dus allemaal en hebben onze eigen unieke mix hiervan. Er is echter één temperament dat overheerst aangevuld door een tweede (en eventueel nog een derde temperament).
Indirect of direct?
Hoe zie je nu welk DISC temparament iemand heeft? Je begint eerst te kijken of iemand indirect of juist meer direct is:
- Mensen die indirect zijn, zijn bedachtzamer, luisteren en wachten liever af, zijn bescheiden en blijven liever wat meer op de achtergrond.
- Mensen die direct zijn, benaderen anderen op een directe manier, praten liever en nemen het initiatief. Hun lichaamshouding is wat onrustig en ze zijn meer aanwezig.
Taakgericht of mensgericht?
Daarna ga je kijken hoe mensen hun omgeving benaderen, zijn ze meer taakgericht, wantrouwen ze de omgeving in eerste instantie, of juist meer mensgericht en vertrouwen ze de omgeving juist meer:
- Mensen die taakgericht zijn willen kennis en feiten en beslissen op basis van argumenten. Gaan graag in discussie, analyseren graag, gaan voor kwaliteit en zijn op zoek naar de oplossing en het doel.
- Mensen die mensgericht zijn willen contact, beslissen op basis van emotie, zijn op zoek naar harmonie en gaan voor de relatie en de gezelligheid.
DISC kleuren persoonlijkheid
Combineer je indirect, direct, taakgericht en mensgericht dan krijg je een kwadrant met de 4 DISC temperamenten, ieder met zijn eigen kleur.
Rood – Dominante temperament, ‘recht door zee’
- Gedrag: Zelfverzekerd, houdt van confrontaties, resultaatgericht, neemt snel beslissingen, goede onderhandelaar, assertief, ongeduldig, komt snel tot de kern en neemt graag risico’s.
- Valkuil: Dicteren en te direct communiceren en hierdoor arrogant en bot overkomen.
- Lichaamstaal: Houdt afstand, stevige handdruk, direct oogcontact, gecontroleerde gebaren.
- Intonatie: sterk, luid en duidelijk, overtuigd, direct.
Geel – Interactieve temperament, de ‘enthousiasteling’
- Gedrag: Enthousiast, liever praten dan luisteren, gevoelig voor trends/imago, neemt beslissingen op gevoel, is goed van vertrouwen, meestal positief en optimistisch, heeft een hoog tempo, is in voor nieuwe ideeën en ervaringsgericht.
- Valkuil: Te veel praten en anderen niet aan het woord laten.
- Lichaamstaal: Komt dichterbij, gebruik aanraking, relaxed, humor, vriendelijk oogcontact en gebruikt expressieve gebaren.
- Intonatie: Enthousiast en energiek, emotie in de stem, vriendelijk en stimulerend.
Groen – Stabiele temperament, de ‘helpende hand’
- Gedrag: Heeft een vriendelijke uitstraling, is een luisteraar, servicegericht, stelt beslissingen nemen uit, bescheiden, attent, meegaand, sensitief voor gevoelens van anderen, observeert en reflecteert.
- Valkuil: Zichzelf wegcijferen.
- Lichaamstaal: Relaxed, methodisch, leunt achterover, maakt vriendelijk oogcontact en gebruikt bescheiden gebaren.
- Intonatie: Warm, zacht, kalm, laag volume.
Blauw – Consciëntieuse temperament, de ‘analyticus’
- Gedrag: Betrouwbaar en zorgvuldig, gericht op kwaliteit en service, objectief, luistert kritisch, neemt beslissingen weloverwogen, formeel, is wat afstandelijk, is feitelijk, heeft oog voor detail, eerst zien dan geloven.
- Valkuil: Perfectionisme en te kritisch.
- Lichaamstaal: Houdt afstand, ferme houding, direct oogcontact, geen gebaren.
- Intonatie: Gecontroleerd, direct, doordacht, monotoon.
Toepassing van DISC
Met het DISC model breng je iemands temperament, sterke kanten, communicatie en groeimogelijkheden in kaart. DISC vergroot kennis van gedrag, helpt communicatie conflicten oplossen en vermijden, vergroot individuele effectiviteit binnen organisaties en stimuleert het benutten van talenten.
Wanneer je van jezelf (en jouw team) een DISC profiel laat maken dan krijg je inzicht in je natuurlijke gedrag, hoe je met bepaalde situaties onder druk omgaat en wat jouw stijl van communiceren is en jouw onbewuste drijfveren zijn. Het beschrijft je natuurlijke gedragsstijl en geeft handvatten om prettiger te werken, te leven en om te gaan met anderen.
Ook meer weten over DISC?
Bij Coachen Kennuz zijn we coaches en experts in het werken met DISC profielen. We verzorgen trainingen, workshops, coaching en doen op die manier ook aan teambuilding. Dat doen we in samenwerking met opleidingscentra zoals ROC Friese Poort en Friesland College, maar natuurlijk ook voor bedrijven en organisaties.
Dat een bedrijf of organisatie klein of groot is maakt voor het analyseren en coachen van het individu of voor een team of afdeling niet uit. Altijd is het doel om de onderlinge samenwerking, communicatie en het werkplezier te verbeteren.
Nieuwsgierig naar wat DISC voor jou of jouw team kan betekenen? Neem vrijblijvend contact op voor meer informatie en/of advies.